ضرر و زیان جدی بانک ایران زمین

علی مگ | بانک ایران زمین با سرمایه ۴۰۰ میلیارد تومانی، در سال گذشته به طور خالص ۱۲ هزار و ۹۵۲ میلیارد تومان زیان داشته است. رقمی که حول‌وحوش سال قبل‌تر بوده و هر ماه کمی بیش از یک هزار میلیارد تومان زیان روی دست ترازنامه بانک گذاشته است. هرچند رقم زیان خالص تلفیقی این بانک در سال گذشته، با رشد ۸ درصدی، بیش از ۱۶ هزار و ۱۵۳ میلیارد تومان بوده است و زیان خالص هر سهم بانک ایران زمین نیز به ۳۲،۳۸۱ ریال رسیده است.
رکورد جدید برای زیان انباشته ایران زمین
بانک خصوصی ایران زمین در شرایطی به زیان خالص ۱۲ هزار و ۹۵۲ میلیارد تومانی اکتفا کرده است که زیان انباشته‌اش تا پایان اسفندماه ۱۴۰۲ به رکورد ۴۷ هزار و ۸۸۷ میلیارد تومان رسیده است؛ رقمی که نسبت به پایان سال قبل‌تر، ۳۷ درصد رشد داشته است و در مقایسه با پایان سال ۱۳۹۸، جهش ۵۸۰ درصدی را به ثبت رسانده است.
بدهی‌ها بیشتر شد
صورت‌های مالی این بانک از یک شاخص منفی دیگر نیز رونمایی کرده است و آن میزان بدهی‌های ایران زمین است. به‌گونه‌ای که در دوازده‌ماهه سال گذشته، بدهی بانک ایران زمین به بانک‌ها و سایر مؤسسات اعتباری به بیش از ۳۶ هزار میلیارد تومان رسیده است که در مقایسه با سال قبل ۱۳۱ درصد افزایش داشته است؛ در نهایت نیز جمع بدهی‌های این بانک زیان‌ده به رقم ۱۱۶ هزار و ۴۷۵ میلیارد تومان افزایش داشته است که در مقایسه با سال قبل‌تر، ۲۷ درصد رشد دارد.
موجودی نقد ایران زمین آب رفت
موجودی نقدِ بانک ایران زمین در پایان سال گذشته با کاهش ۱۴ درصدی در مقایسه با سال ۱۴۰۱ به رقم ۸۰ میلیارد و ۱۵۳ میلیون تومان رسیده است. آب رفتن موجودی نقد این بانک زمانی معنادار می‌شود که بدانیم در پایان سال ۱۳۹۸، رقم موجودی نقد بانک ایران زمین بیش از ۲۰۶ میلیارد تومان بوده است و حالا به حدود ۸۰ میلیارد تومان کاهش یافته است.

ریخت و پایش هزاران میلیاردی برای خودی‌ها
همان طور که اشاره شد، حجم ضرر و زیان در این بانک خصوصی قابل توجه است؛ اما در مقابل شاهد ولخرجی‌های گسترده در زیرمجموعه‌های این بانک هستیم. به‌گونه‌ای که آمار منتشر شده توسط بانک مرکزی نشان می‌دهد در سال گذشته، بانک ایران زمین به دو زیرمجموعه مرتبط با خود، مجموعاً ۲۷ هزار و ۲۶۸ میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده است که سهم شرکت «توسعه تجارت داتام» با ۲۷ هزار و ۱۰۴ میلیارد تومان، قابل توجه است. شرکتی که ۶۹.۹۵ درصد از سهام گروه مالی داتام به عنوان هلدینگ مالی بانک ایران زمین را در اختیار دارد و در خود زیرمجموعه‌های مختلفی در حوزه‌های کارگزاری، سرمایه‌گذاری، لیزینگ و صرافی در بر دارد.
مسلماً در وضعیت ناترازی و اداره این بانک زیان‌ده توسط هیئت سرپرستی، احتمالا در لیست 8 بانکی است که رئیس کل بانک مرکزی پیرامون آنها گفته بود که ممکن است گزینه ادغام یا انحلال را به دلیل عملکرد نامطلوب، خلق پول و ناترازی عملکرد برای آنها فعال کند. به بیان دیگر؛ همان‌طور که سال گذشته فرزین رئیس‌کل بانک مرکزی از برخورد با بانک‌های ناتراز و زیان‌ده خبر داده و تأکید کرده بود: “هشت بانک را در مسیر اصلاح قرار داده‌ایم و دائماً آن‌ها را چک می‌کنیم؛ هر مؤسسه و بانکی که اصلاح نشود آن را منحل خواهیم کرد.”
حالا به نظر می‌رسد در صورت تداوم وضعیت فاجعه‌بار در شاخص‌های کلان این بانک خصوصی و عدم اصلاح آن، بانک مرکزی در آینده نزدیک چاره‌ای جز آنچه در خصوص برخی بانک ها و موسسات ناتراز در پیش گرفته بود، نداشته باشد.؛ تصمیمی سخت، اما مؤثر در جلوگیری از ادامه ناترازی و خلق پول و رشد تورم خواهد بود.